Bosh og‘rig‘i va magnit bo‘ronlari. O'zaro bog'liqlik bormi?

Сўнгги кунларда кучли магнит бўронлари кузатилмоқда, улар сезгир одамларда бирқатор аломатларни келтириб чиқариши мумкин. Улар ҳақиқатан ҳам инсонсаломатлиги ва фаровонлигига таъсир кўрсатадими? Бу даврда дармонсизлик пайдобўлса, нима қилиш керак? Шу ва бошқа саволларга мақолада жавоб бердик.

Олимларнинг фикрича, магнит бўронлари Ер магнит майдонининг кучли даврий бўлмаганўзгаришларидан иборат. Магнитосфера тебранишлари Қуёш чиқараётган фаол плазма оқимлари таъсирида ҳосил бўлади. Плазма доимий равишда қайнаб туради, Қуёшдачақнашлар ва отилишлар содир бўлади, бу вақтда зарядланган зарралар сайёралараробўшлиққа отилиб, қуёш шамолини ҳосил қилади.
 

Электронлар ва протонлар Ерга 2-3 кунда етиб келади. Улар сайёрамизнинг магнит майдони ва магнитосферада мавжуд бўлган зарядланган зарралар билан ўзаротаъсирлашиб, шимолий ёғду, геомагнит бўронлар ва об-ҳавонинг беқарорлиги каби турлиҳодисаларни келтириб чиқариши мумкин. Магнит бўронлари ва қуёш чақнашлари пайтидаҚуёшнинг ультрабинафша нурланиши кучаяди. Шунингдек, қуёш зарралари Ерга етибкелганда атмосферада заиф инфратовушлар ҳосил бўлиб, тирик организмларга таъсиркўрсатади.
 

Инсон саломатлигига келсак, ЖССТ статистик маълумотларига кўра, магнит бўронипайтида юрак-қон томир касалликлари бўлган одамларнинг тиббий ёрдамга мурожаатқилиш сони ортиб бормоқда. Шунингдек, бу даврда сурункали касалликлар кучайишиҳақида тахминлар ҳам мавжуд.
 

Кимлар хавф остида?
 

Олимлар геомагнит бўронлар барча одамларга таъсир қилади, деган фикрда, аммобаъзиларида белгилар яққолроқ, бошқалари эса буни шунчаки сезмайдилар. Ўзида ёмон кайфиятни, бош оғриғини ва қон босимининг "сакрашини" қайд этган одамларни биз "об-ҳавога боғлиқ" деб аташга одатланганмиз. Об-ҳавога боғлиқлик – касаллик эмас. Об-ҳавоўзгаришлари ва магнит майдонининг тебранишларига, айниқса, замонавий ҳаёт суръатиданчарчаган, юрак-қон томир касалликлари, нафас олиш органлари, асаб тизимининг сурункали касалликлари ва бошқа жиддий хасталиклар билан оғриган одамлар сезгирбўлади.
 

Агар организмнинг об-ҳавога ёки магнит бўронларига реакцияси бўлса, энг яхшиси, комплекс текширувлардан ўтиш ва шифокор билан маслаҳатлашишдир. Кўпинча, аниқланган ёндош касалликларнинг тўғри танланган даволаниши натижасида об-ҳавогабоғлиқлик йўқолади.
 

Организм реакцияси сабаблари
 

Соғлом одам бир иқлим зонаси доирасида атроф-муҳит параметрлари кескин ўзгарганданоқулайликни ҳис қилмайди, чунки унинг организмида мослашиш механизмлари меъёрдаишлайди. Шунга кўра, ўзгарувчан об-ҳаво шароитига мослашиш механизми бузилган жисмоний ёки руҳий чарчаган одамда магнит тебранишларининг инсон организмига фаолтаъсири айниқса кучли бўлади.
 

Магнит бўронлари пайтида сизни нима безовта қилади?
 

Магнит бўронлари авж олганда одамлар унинг турли таъсирини бошдан кечиришлари мумкин. Статистик маълумотларга асосланиб айтиш мумкинки, магнит бўрони пайтидаюрак-қон томир касалликлари бўлган одамларнинг тиббий ёрдамга мурожаатлари сони кўпаяди. Шунингдек, бу даврда сурункали касалликлар кучайиши ҳақида тахминлар ҳаммавжуд, гарчи бу мавзу етарли даражада ўрганилмаган ва бу борада нуфузли тиббийтадқиқотлар йўқ. Бироқ, шикоятларнинг аксарияти бош ва мушак оғриғига тўғри келади.
 

Об-ҳавога таъсирчан одамларга нима маслаҳат бериш керак?
 

Агар организмнинг об-ҳавога ёки магнит бўронларига реакцияси бўлса, энг яхшиси, комплекс текширувлардан ўтиш ва шифокор билан маслаҳатлашишдир. Кўпинча, аниқланган ёндош касалликларнинг тўғри танланган даволаниши натижасида об-ҳавогабоғлиқлик йўқолади. Бош оғриғини қайд этган беморлар сабр қилмаслиги ва "ўзитинишини" кутмаслиги керак. Ва энг муҳими, магнит бўронлари пайтида ўзингизни ёмонҳис қилишга моил бўлманг. Худди шунингдек, барча мавжуд аломатларни қуёшчақнашининг таъсирига боғлаб қўйиш ҳам тўғри эмас.
 

Аҳволни енгиллаштириш учун қандай дориларни буюриш керак?
 

Тиббиётда бундай ташхис бўлмагани учун махсус даво ҳам йўқ. Аммо хавф остидабўлганлар учун тавсиялар мавжуд.

Кучли бош оғриғи ва мигренда оғриқ қолдирувчи воситаларни тавсия этиш мумкин. NIKAPHARM компанияси томонидан ишлаб чиқарилган "Форсил Экспресс" препаратитаркибида асосий таъсир этувчи модда – ибупрофен мавжуд."Форсил Экспресс" – оғриқни енгиллаштирувчи замонавий дори воситаси
 

"Форсил Экспресс" ностероид яллиғланишга қарши дорилар (НЯҚД) гуруҳига мансубпрепарат ҳисобланади. У турли келиб чиқишга эга бўлган оғриқ синдроминиенгиллаштиришда, шунингдек, тана ҳароратини пасайтиришда ва яллиғланишни бартарафэтишда кенг қўлланилади.
 

Препаратнинг асосий таъсир этувчи моддаси – ибупрофен бўлиб, у қуйидаги комплекс таъсирга эга:
 

• Оғриқ қолдирувчи – бош оғриғи, тиш оғриғи ва мушак оғриқларини самарали бартарафэтади.

• Яллиғланишга қарши – кўпинча сурункали ёки ўткир касалликлар билан биргакечадиган яллиғланиш жараёнларини йўқотади.

• Ҳарорат туширувчи – тана ҳароратини пасайтиради ва беморнинг умумий аҳволинияхшилайди.

Препарат тез таъсир қилувчи капсулалар кўринишида ишлаб чиқарилади, буқуйидагиларни таъминлайди:

• Меъда-ичак трактида тез сўрилиши.

• Қисқа вақт ичида қонда таъсир қилувчи модданинг юқори концентрацияга эришиши.

• Узоқ муддатли оғриқ қолдирувчи ва яллиғланишга қарши таъсири.
 

"Форсил Экспресс"нинг афзалликлари - 
 

Таъсир тезлиги: капсула ичидаги фаол модданинг суюқ шакли туфайли препарат қабулқилинганидан 15-30 дақиқа ўтгач таъсир кўрсата бошлайди.
 

Хавфсизлиги: бошқа НЯҚДларга нисбатан меъда-ичак трактига камроқ салбий таъсиркўрсатади.
 

Қўлланиш доирасининг кенглиги: оғриқ, яллиғланиш ёки иситма билан кечадиганкўплаб ҳолатларда даволаш учун мос келади.
 

12 ёшдан катта болалар учун хавфсиз: ибупрофеннинг хавфсиз хусусиятлари туфайлипрепарат ўсмирлар ва катталар томонидан қўлланилиши мумкин.

Катталар ва 12 ёшдан катта болалар учун тавсия этиладиган доза: кунига 3 мартагача 1 капсула (200-400 мг ибупрофен). Максимал кунлик доза 1200 мг дан ошмаслиги керак. Меъда шиллиқ қаватига таъсирини камайтириш учун овқатдан сўнг қабул қилинади.

Препарат қисқа муддатли қўллаш учун мўлжалланган. Агар белгилар 3 кундан ортиқ давомэтса, шифокорга мурожаат қилиш лозим.
 

"Форсил Экспресс"ни бошқа НЯҚДлар билан биргаликда қўллаш тавсия этилмайди, чунки бу ножўя таъсирларнинг кучайишига олиб келиши мумкин.
 

"Форсил Экспресс" оғриқни тез енгиллаштириш ва яллиғланишни бартараф этиш учунишончли воситадир. Юқори таъсир тезлиги ва қулай хавфсизлик хусусиятлари туфайлипрепарат фаол ҳаёт тарзини кечирувчи, ўзларини тезда нормал ҳолатга қайтаришнихоҳловчи одамлар учун жуда мос келади.